ΓΝΩΣΗ

ΓΝΩΣΗ

Τετάρτη 10 Ιουνίου 2015

Eξετάσεις και μνήμη

Οι σχολικές εξετάσεις έχουν μπει για τα καλά... στη ζωή των μαθητών και είναι σημαντικό να οργανώσουν καλύτερα το διάβασμα και τη συστηματοποίηση τους, προκειμένου σε μικρό χρονικό διάστημα να καλύψουν όλη την ύλη και τα κενά. Παρόλο που πολλές φορές, η αποτυχία στις εξετάσεις, αποδίδεται στα δύσκολα θέματα, στα κριτήρια των εξεταστών αλλά και στην δυσνόητη διατύπωση των ερωτήσεων, μία από τις κυριότερες αιτίες είναι ότι ο μαθητής δεν ήταν σωστά προετοιμασμένος. Ο κ. Στέλιος Μαντούδης, Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής, τονίζει ότι η σωστή μελέτη δεν έχει να κάνει με τις ώρες που διαβάζει ο μαθητής αλλά με την ποιότητα του διαβάσματος του. Παρακάτω παραθέτει χρήσιμες συμβουλές για αποδοτική μελέτη:
 • Προσπαθήστε να λύσετε θέματα που έπεσαν σε προηγούμενα έτη εξετάσεων και τα sos
 •
 Χωρίστε τις ενότητες σε δύσκολες και εύκολες. Ξεκινήστε το διάβασμα πρώτα από τα πιο δύσκολα και έπειτα από τα πιο απλά και κατανοητά προς εσάς 

 Εάν κάποιο σημείο στο βιβλίο δυσκολεύεστε να το αφομοιώσετε, σημειώστε το και στο τέλος ζητήστε βοήθεια
 • Βάλτε κεντρικές ιδέες και τίτλους. Προσπαθήστε να απομνημονεύετε τις ενότητες που διαβάζετε συνολικά και όχι πρόταση –πρόταση
 • Υπογραμμίστε αυτά που κρίνετε πιο σημαντικά κομμάτια ή φράσεις κλειδιά 
• Διαβάζετε την πρώτη φορά και κρατάτε σημειώσεις τα πιο κύρια κομμάτια 
• Είναι αποτελεσματικό, όσο αφορά τα μαθηματικά και τη φυσική, όταν μαθαίνετε σχήματα και μαθηματικούς τύπους, να τους σχεδιάζετε καθαρά σε ένα χαρτί και να μη προσπαθείτε να τους απομνημονεύσετε κοιτώντας τους 
• Το καθημερινό διάβασμα να μην υπερβαίνει τις 4-5 ώρες διότι ο εγκέφαλος δυσκολεύεται να συγκρατήσει την ύλη
 • Κατά τη διάρκεια των διαλλειμάτων κάντε πράγματα που θα σας ξεκουράσουν και θα σας φτιάξει τη διάθεση ώστε να ανακτήσετε δυνάμεις Ειδική τεχνική καλύτερης αποστήθισης: • Χωρίστε την ύλη σε κεφάλαια π.χ. από 1-10 σελίδες, διαβάστε μία φορά το κείμενο της 1ης σελίδας και κρατήστε τα σημαντικότερα στοιχεία στο πρόχειρο. Στη συνέχεια, επαναλαμβάνετε το κείμενο μέσα από τις σημειώσεις και προχωράτε στην επόμενη ενότητα του κεφαλαίου/σελίδα. Μόλις τελειώσετε το πρώτο κεφάλαιο, για το οποίο αφιερώσατε π.χ. μία ώρα, η επανάληψη αυτού του κεφαλαίου να ξαναγίνει μετά από 2-3 ώρες και όχι αμέσως γιατί ο εγκέφαλος όταν μεσολαβήσει ένα χρονικό διάστημα ξεχνάει την πληροφορία και χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια να την ανασύρει από την βραχυπρόθεσμη μνήμη. Όταν συναντάει την πληροφορία μετά από τακτά χρονικά διαστήματα καταλαβαίνει ο εγκέφαλος ότι την πληροφορία πρέπει να την αποθηκεύσει στην βραχυπρόθεσμη μνήμη. Συμβουλή Ειδικού: Η περίοδος των εξετάσεων προκαλεί εκνευρισμό και δυσαρέσκεια στους μαθητές γιατί γνωρίζουν ότι πρέπει να ζοριστούν και να στρωθούν στο διάβασμα. Εάν η διαδικασία γίνει με έναν συστηματικό τρόπο θα τους εξασφαλίσει καλύτερη απόδοση και ίσως λιγότερο κόπο. boro.gr/

Παρασκευή 5 Ιουνίου 2015

Ποιές είναι οι επιπτώσεις των Greeklish

Μια συχνή ερώτηση στους γλωσσολόγους είναι αν η χρήση του ηλεκτρονικού τρόπου γραφής των κειμένων στο Διαδίκτυο και ειδικότερα η γραφή με λατινικούς χαρακτήρες, τα Greeklish, επηρεάζουν αρνητικά τη γνώση και, γενικότερα, την ποιότητα χρήσης της γλώσσας. Θα θέσω στην κρίση των αναγνωστών μερικές σκέψεις επί τού θέματος χωρίς προσπάθεια εξαγιασμού ή δαιμονοποίησης της γραφής στον υπολογιστή και, κυρίως, τού ελληνοαγγλικού (Greeklish) τρόπου γραφής σε υπολογιστές, τηλέφωνα κ.λπ.
Η γνώση κάθε λέξης στη γλώσσα είναι μια σύνθετη γνώση πολλών γλωσσικών πληροφοριών. Η γνώση μιας λέξης προϋποθέτει υποχρεωτικά γνώση της σημασίας της και γνώση των ηχητικών στοιχείων που τη δηλώνουν (της «μορφής» ή τού «τύπου» της λέξης, ό,τι ονόμασε ο Saussure «ακουστική εικόνα»). Από τα χρόνια που η γραφή αποτελεί κοινό κτήμα η γνώση της λέξης έχει για τον σύγχρονο άνθρωπο ένα επιπλέον στοιχείο: τη γνώση τού τρόπου γραπτής και ορθογραφικής παράστασης της λέξης («οπτική εικόνα»). Άρα, γνωρίζω μια λέξη σημαίνει για τους περισσότερους ανθρώπους ότι έχω μια τριμερή γνώση: της σημασίας, της ακουστικής εικόνας (πώς προφέρεται / ακούγεται) και της οπτικής εικόνας (πώς γράφεται και ορθογραφείται) κάθε λέξης. Ειδικότερα, η οπτική εικόνα της λέξης αφορά στη γραπτή παράσταση της λέξης, γραφή και ορθογραφία. Η εικόνα αυτή αποκτάται, εδραιώνεται και συντηρείται από τη συνεχή επαφή με τη γλώσσα μας σε δύο επίπεδα: στο οπτικό και στο κιναισθητικό. Σε οπτικό επίπεδο τα διαβάσματά μας, η ανάγνωση κάθε είδους κειμένων, γραμμένων στα Ελληνικά, όταν είναι έγκαιρη (από τις πρώτες τάξεις τού σχολείου), συστηματική και συχνή και όταν υποστηρίζεται από συναφείς γλωσσικές γνώσεις (π.χ. βασικούς κανόνες ορθογραφίας), ενισχύει και διατηρεί αλώβητο το οπτικό ίνδαλμα της λέξης, συντηρεί στο μυαλό μας τη γραπτή εικόνα της λέξης, τη γνώση για το πώς γράφεται συμβατικά η λέξη μέσα και σε σχέση με το σύστημα μιας συγκεκριμένης γλώσσας. Σε κιναισθητικό επίπεδο η γνώση της εικόνας κάθε λέξης ενισχύεται σημαντικά από τη δεξιότητα που αποκτούμε από παιδιά στο να γράφουμε τη λέξη. Οι κινήσεις τού χεριού για την ενεργοποίηση και τον σχεδιασμό των γραμμάτων που απεικονίζουν τη γραπτή παράσταση κάθε λέξης και η αίσθηση που απορρέει από τη διαδικασία αυτή αποτελούν μιαν άλλη βασική πηγή γνώσης της εικόνας, δηλαδή τού τρόπου γραφής και ορθογραφίας της λέξης. Ας θυμηθούμε πόσο συχνά – σε περιπτώσεις αμφιβολίας ως προς την ορθογραφία μιας λέξης – ζητάμε να τη γράψουμε, για να θυμηθούμε τον ορθό τρόπο γραφής της, δηλαδή την οπτική εικόνα της. Τι συμβαίνει στην εποχή μας; Σ” έναν «πολιτισμό τού γραπτού λόγου» που είναι ο πολιτισμός μας η δεύτερη αυτή γνώση έχει περιοριστεί σε μεγάλο ή μεγαλύτερο βαθμό για όσους έχουν περάσει να γράφουν κυρίως ή αποκλειστικά στον υπολογιστή, αφού η δεξιότητα τού σχεδιασμού των γραμμάτων έχει αντικατασταθεί από χτυπήματα σε πλήκτρα. Αυτό αλλάζει ριζικά τη δεξιότητα της γραφής και είναι μια πρώτη απομάκρυνση από την εικόνα της λέξης. Η δεύτερη αιτία απομάκρυνσης που, αν συνεχισθεί για καιρό σε συνδυασμό και με την πρώτη, καταλήγει πλέον σε αποξένωση από την εικόνα της λέξης είναι η εγκατάλειψη της γραφής και της ορθογραφίας των λέξεων για μια δήθεν ευκολία που παρέχει η μιγαδική γραφή που είναι γνωστή ως Greeklish. I psevdesthisi 2 na nomizis oti to xeperasma ton diskolion egkite (i enkite ? i egkeitai?) sti κhrisi (i chrisi ? i xrisi ?) tis latinikis anti tis elinikis (I ellenikes ?) grafis (i graphes?). Γράφοντας συχνά και για πολύ έτσι σιγά-σιγά όλο και περισσότερο αποξενώνεσαι από την εικόνα της λέξης και όλο λιγότερο είσαι εύκολα εις θέση να ανακαλέσεις στη μνήμη και στο γράψιμό σου την εικόνα της ορθογραφίας των λέξεων. Κι επειδή η ιστορική ορθογραφία των λέξεων δεν είναι πολυτέλεια ή κάτι περιττό, αλλά άμεση (έστω και μη πάντοτε συνειδητή) σύνδεση με τη σημασία και τη γλωσσική (ετυμολογική) οικογένεια και τη γλωσσική (γραμματικοσυντακτική) σχέση κάθε λέξης, η αποξένωση καταλήγει σε σοβαρές απώλειες στη γνώση και γραπτή χρήση της γλώσσας. Εν ονόματι μιας χρηστικής, προκλητικά χρησιμοθηρικής, αντίληψης τού αξιακού
συστήματος που συνιστά τη γλώσσα αφήνεις να ατονήσουν ή να χαθούν πολύτιμα συστατικά μιας ποιοτικής λειτουργίας της γλώσσας. Ηθικόν δίδαγμα (σε δύο εκδοχές): μην παίζουμε εν ου παικτοίς· εκτός αν sinidita epilegume na pezume en u pektis. Και γιατί προτιμούμε, αλήθεια, το εκ τού ελληνικού αλφαβήτου (μέσω Ετρουσκικής) προελθόν λατινικό αλφάβητο αντί τού ελληνικού που χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα από τον 8ο π.Χ. αιώνα μέχρι σήμερα; Μήπως (μέσα στην ξενομανία μας) νομίζουμε ότι χρησιμοποιούμε αγγλικό αλφάβητο;
 Γεώργιος Μπαμπινιώτης, ΤΟ ΒΗΜΑ, 05/10/2014