ΓΝΩΣΗ

ΓΝΩΣΗ

Τρίτη 8 Μαΐου 2018

Ενότητα 6η Ενεργοί πολίτες για την υπεράσπιση οικουμενικών αξιών

«Διαβάζω για τους άλλους»: Μια ιστορία εθελοντισμού, φιλίας και λογοτεχνίας με … άρωμα Κρήτης

Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα από συνέντευξη που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα “cretapost.gr” στις 31.10.2015
Το «Διαβάζω για τους άλλους» δεν είναι μια συνηθισμένη εθελοντική πρωτοβουλία. Αν και μετρά μόλις 10 μήνες ζωής, είναι ήδη αρκετά γνωστό στα social media, έχει τραβήξει το ενδιαφέρον του κοινού και σίγουρα είναι από τις δραστηριότητες εκείνες που «ξεσηκώνουν» κύματα ενθουσιασμού. Πρόκειται για ένα εθελοντικό δίκτυο προσφοράς, που γεννήθηκε στην Αθήνα, από μια τυχαία αφορμή, και μέσα σε λίγους μήνες αγαπήθηκε τόσο που εξαπλώθηκε, εσχάτως στην Κρήτη και στο προσεχές μέλλον «ανοίγει πανιά» και για τη Θεσσαλονίκη.
Πριν από λίγες μέρες, το cretapost βρέθηκε στη συνάντηση των εθελοντών του «Διαβάζω για τους άλλους» στο Ηράκλειο και μίλησε με τους υπευθύνους της ομάδας σε τοπικό επίπεδο, αλλά και με το δίδυμο που αποτελεί την ψυχή του εγχειρήματος. Τη Χανιώτισσα Αργυρώ Σπυριδάκη και τον Θοδωρή Τσάτσο από την Αθήνα. Δύο νέα παιδιά, κάτω των 30, που με αφορμή μια συζήτηση για τη λογοτεχνία στη διάρκεια ενός απογευματινού καφέ με φίλους, συνέλαβαν την πρωτότυπη ιδέα τους, την οποία έκαναν και πράξη μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.
Η ιστορία της γέννησης του «Διαβάζω για τους άλλους» είναι εντυπωσιακή. Όχι μόνο λόγω της αποτελεσματικότητας και της απήχησης που είχε στον κόσμο – 900 μέλη μέσα σε 10 μήνες δεν είναι λίγο – όχι μόνο γιατί αποδεικνύει τη μεγάλη δύναμη του εθελοντισμού, αλλά κυρίως επειδή στέλνει ένα σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα. Δεν αρκεί απλά να ενοχλείσαι από τα «κακώς κείμενα» και τις παθογένειες που συναντάς στην καθημερινότητά σου, αλλά πρέπει να αναλαμβάνεις δράση και μάλιστα άμεσα.
Η Αργυρώ και ο Θοδωρής διηγούνται στο cretapost πως ολόκληρο το οικοδόμημα του «Διαβάζω για τους άλλους» δημιουργήθηκε με αφορμή μια συζήτηση για τη λογοτεχνία και το συγγραφικό έργο του Τζόναθαν Κόου. Η Αργυρώ πρότεινε στον Θοδωρή να διαβάσει ένα συγκεκριμένο βιβλίο του χαρισματικού συγγραφέα, πλην όμως ο Θοδωρής, όντας άτομο με προβλήματα όρασης, «διαβάζει» λογοτεχνία μέσω των ακουστικών βιβλιοθηκών που λειτουργούν στην Αθήνα ή επαφίεται στη θέληση των συγγενών και των φίλων του που τον βοηθούν να διαβάσει με τα δικά τους μάτια και τη δική τους φωνή τα αγαπημένα του βιβλία. Όταν ο Θοδωρής ζήτησε από την Αργυρώ να του διαβάσει η ίδια το βιβλίο που του πρότεινε, εκείνη δέχθηκε ασμένως. Όμως το ανήσυχο πνεύμα της νεαρής Χανιώτισσας δεν μπορούσε να ησυχάσει μετά τη συνάντηση.
«Επειδή έχω έντονα ανεπτυγμένο το αίσθημα της δικαιοσύνης» μας είπε «η συγκεκριμένη συζήτηση με τον Θοδωρή με έκανε να νιώθω πολύ άσχημα. Πραγματικά θύμωσα, όταν διαπίστωσα ότι οι τυφλοί δεν έχουν πρόσβαση σε κάτι τόσο απλό και τόσο αυτονόητο. Να διαβάσουν ένα βιβλίο! Έτσι, μετά το στάδιο του θυμού αποφάσισα να δράσω. Αρχικά σκέφτηκα πως αφού θα διάβαζα ούτως ή άλλως το βιβλίο για τον Θοδωρή, γιατί να μην το ηχογραφούσα κιόλας, ώστε να μείνει και να μπορέσουν να το ακούσουν κι άλλοι τυφλοί. Το επόμενο βήμα ήταν να «βγάλω» την ιδέα στο facebook οπότε και αντιλήφθηκα πόσο μεγάλη απήχηση είχε και πόσος κόσμος ήθελε να βοηθήσει».
Ο αρχικός στόχος του «Διαβάζω για τους άλλους» ήταν αυτό ακριβώς που προσφέρθηκε να κάνει η Αργυρώ για τον Θοδωρή. Να ηχογραφούν δηλαδή εθελοντές λογοτεχνικά κείμενα προκειμένου να υπάρξει μια βάση δεδομένων με τίτλους βιβλίων που θα δημιουργήσουν ακουστική βιβλιοθήκη η οποία θα απευθύνεται σε άτομα με προβλήματα όρασης, ή σε άτομα που λόγω κάποιας ασθένειας ή προχωρημένης ηλικίας δεν μπορούν να απολαύσουν τα «ταξίδια» στη μαγική χώρα της λογοτεχνίας.
Η επιθυμία πολλών εθελοντών να βοηθήσουν αμέσως μόλις οι ιδρυτές της κίνησης γνωστοποίησαν τη λειτουργία του δικτύου τους έδωσε το έναυσμα για τη διοργάνωση των ζωντανών αναγνώσεων.
«Από τη μια» εξηγεί η Αργυρώ Σπυριδάκη «δεν μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε τις φωνές όλων των εθελοντών για την ηχογράφηση κι από την άλλη δε θέλαμε να αφήσουμε κανέναν που πρόσφερε τον εαυτό του στον κοινό σκοπό στο περιθώριο». Έτσι άρχισαν να διοργανώνονται οι πρώτες δράσεις με ζωντανές αναγνώσεις σε ιδρύματα, ορφανοτροφεία, ΚΑΠΗ, κοινωνικές δομές, με κοινό είτε ηλικιωμένους είτε μικρά παιδιά. Κι έτσι μέσα σε λίγους μήνες, το δίκτυο άρχισε να μεγαλώνει σε εθελοντικό δυναμικό και να αποκτά οργανωτική δομή, διοργανώνοντας δράσεις και πρωτοβουλίες που ελκύουν φανατικούς φίλους. […]
*ασμένως= ευχαρίστως, μετά χαράς


Παρατηρήσεις

1ο Θέμα (Κατανόηση κειμένου, 6 μονάδες)

Αφού διαβάσετε το παραπάνω κείμενο, διατυπώστε έναν δικό σας σύντομο ορισμό για το «Διαβάζω για τους άλλους». (30-40 λέξεις)

2ο Θέμα (Δομή και γλώσσα κειμένου, 4 μονάδες)

Α.1. Να εντοπίσετε στο παρακάτω απόσπασμα τη δευτερεύουσα χρονική πρόταση και να την αντικαταστήσετε με άλλη λέξη ή φράση που δηλώνει χρόνο χωρίς να αλλοιωθεί το νόημα. Στη συνέχεια να βρείτε στο απόσπασμα και άλλους προσδιορισμούς που δηλώνουν χρόνο. Τι καταφέρνει η συγγραφέας με τη χρήση της χρονικής πρότασης και των χρονικών προσδιορισμών;
«Πραγματικά θύμωσα, όταν διαπίστωσα ότι οι τυφλοί δεν έχουν πρόσβαση σε κάτι τόσο απλό και τόσο αυτονόητο. Να διαβάσουν ένα βιβλίο! Έτσι, μετά το στάδιο του θυμού αποφάσισα να δράσω. Αρχικά σκέφτηκα πως αφού θα διάβαζα ούτως ή άλλως το βιβλίο για το Θοδωρή, γιατί να μην το ηχογραφούσα κιόλας, ώστε να μείνει και να μπορέσουν να το ακούσουν κι άλλοι τυφλοί.»
Α.2. Να μετατρέψετε το παρακάτω χωρίο σε υποθετικό λόγο του αντίθετου του πραγματικού. Αλλάζει το νόημα της περιόδου;
«Η επιθυμία πολλών εθελοντών να βοηθήσουν […] έδωσε το έναυσμα για τη διοργάνωση των ζωντανών αναγνώσεων.»

3ο Θέμα (Παραγωγή λόγου, 10 μονάδες)

Μετά την ανάγνωση του παραπάνω κειμένου στην τάξη αποφασίζεις να γράψεις μια επιστολή στην κυρία Σπυριδάκη που είναι η πρόεδρος του «Διαβάζω για τους άλλους» με σκοπό να της εκφράσεις τις σκέψεις και τα συναισθήματα που σου προκάλεσε η ιστορία της και η δράση της. (περ. 250 λέξεις) Πηγή:https://filologika.gr/gimnasio/g-gymnasiou/neoelliniki-glossa/kritirio-axiologisis-enotita-6/

Δευτέρα 7 Μαΐου 2018

Kατανόηση κειμένου

 (1)      Όταν διαβάζω και ερμηνεύω ένα κείμενο προσέχω ποιος είναι ο τίτλος του. Είναι πολύ πιθανό ο τίτλος να μας βοηθήσει να καταλάβουμε αμέσως το περιεχόμενο του κειμένου π.χ. εάν ένα κείμενο έχει τον τίτλο: «Μόλυνση στην Κωπαΐδα», θα διαβάσουμε κάτι για το περιβάλλον.
 (2)      Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν ένα κείμενο και οι λεζάντες τους, επίσης, θα μας βοηθήσουν πολύ. Θα πρέπει μάλιστα να προσέξουμε από ποια οπτική γωνία έχουν ληφθεί.  
 (3)      Οι συνδετικές λέξεις (επίσης, ωστόσο, δηλαδή, αντιθέτως, αφενός … αφετέρου) του κειμένου θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα το κείμενο. Δηλαδή, όταν μια πρόταση ξεκινάει με τη λέξη «Αντιθέτως» καταλαβαίνουμε ότι θα διατυπωθεί μια πρόταση με αντίθετο περιεχόμενο σε σχέση με την προηγούμενη.
 (4)      Έμφαση θα δώσουμε και στα σημεία στίξης π.χ. στη φράση «Όπως όλοι γνωρίζουμε το διαδίκτυο κρύβει … πολλές εκπλήξεις» με τα αποσιωπητικά θέλουμε να δείξουμε ότι στο διαδίκτυο πολλές φορές βρίσκεις στοιχεία που είναι άσχημα ή προσβλητικά.
 (5)      Οι τίτλοι, οι τυχόν υπότιτλοι και οι θεματικές προτάσεις των παραγράφων θα αποδειχτούν πολύ χρήσιμα στοιχεία στην προσπάθειά μας να βρούμε τη βασική ιδέα η οποία διατρέχει το κείμενο το οποίο θα μας δοθεί.
 (6)       Θα πρέπει να προσέξουμε πολύ τη δομή του κειμένου. Κάθε καλογραμμένο κείμενο, ανάλογα με το είδος του (περιγραφικόεπιχειρηματολογικόδιήγησηρεπορτάζ,εγκυκλοπαιδικό άρθρο κ.ά.), έχει μια δομή. Αυτό το σχήμα θα πρέπει να το εντοπίσουμε και να το αξιοποιήσουμε στην ανάλυσή μας.
 (7)       Δεν θα πρέπει να μας διαφύγουν τα σημεία στα οποία ο λόγος χρησιμοποιείται μεταφορικά, αλλά θα πρέπει να σκεφτούμε για ποιο λόγο ο συγγραφέας έχει προτίμησε το μεταφορικό λόγο.
 (8)       Ακόμη, ιδιαίτερη σημασία έχει το ύφος του συγγραφέα π.χ. ειρωνικό, γλαφυρό, καυστικό, επικριτικό, καταγγελτικό. Από το ύφος θα καταλάβουμε και τη στάση του.
Πηγή
 http://teacherland.gr/news.php?article=217 

Κυριακή 6 Μαΐου 2018

Κειμενικά είδη -Επιστολή

Επιστολή : 
 Η επιστολή ή το γράμμα είναι ένα είδος επικοινωνιακού λόγου, πολύ χρήσιμο για την κοινωνική μας ζωή. Υπάρχουν διάφορα είδη επιστολών. Μια επιστολή μπορεί να είναι φιλική ή τυπική-επίσημη, ανάλογα με το ποιος είναι ο αποδέκτης της (παραλήπτης), ποια είναι η σχέση του με τον αποστολέα και ποιος είναι ο σκοπός για τον οποίο γράφεται. 
Σε ποιους μπορεί να γράφουμε επιστολές ή γράμματα; 
- Σε φιλικά ή σε συγγενικά μας πρόσωπα (φιλική επιστολή)
 - Σε ένα πρόσωπο που κατέχει κάποιο αξίωμα (π.χ. στο Δήμαρχο της πόλης μας) ή σε μια ομάδα που εκπροσωπεί έναν επίσημο φορέα
 – Οργανισμό (π.χ. στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης μας, στην Αρχή Ραδιοτηλεόρασης / τυπική-επίσημη επιστολή) 
- Σε μια κοινωνική ομάδα (π.χ. στους συμπολίτες μας μέσω μιας εφημερίδας ή ενός περιοδικού / τυπική-επίσημη επιστολή)
 Ποιοι είναι οι στόχοι μας, όταν γράφουμε μια επιστολή; 
να πληροφορήσουμε για συμβάντα και καταστάσεις
 να διαπιστώσουμε προβλήματα 
 να μεταδώσουμε σκέψεις και συναισθήματα
 να εκφράσουμε απόψεις, εισηγήσεις, διαμαρτυρίες
 να ανακοινώσουμε αποφάσεις, προθέσεις, σκοπούς 
Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα όλων των επιστολών και σε τι διαφέρει ένα είδος επιστολής από άλλο; 
Κοινά χαρακτηριστικά
Α) Τυπική δομή 
α) τόπος και ημερομηνία β) προσφώνηση γ) περιεχόμενο δ) επιφώνηση ε) υπογραφή 
Β) Περιεχόμενο - Γλώσσα (συντομία, σαφήνεια, απλότητα, φυσικότητα, ακρίβεια, ευπρέπεια, λεπτότητα, ευγένεια)
 Διαφορές
Α) Θεματικό περιεχόμενο (θέμα, απόψεις, ιδέες, κτλ.) 
Β) Ύφος (λεξιλόγιο, επιλογή γραμματικών τύπων και συντακτικών δομών, τύπος της προσφώνησης και της επιφώνησης )
 Ποιο είναι το επικοινωνιακό πλαίσιο μιας επιστολής;
Ο πομπός (αποστολέας), ο δέκτης (παραλήπτης), ο σκοπός για τον οποίο γράφεται η επιστολή.
 Γιατί πρέπει να προσέχω το επικοινωνιακό πλαίσιο της επιστολής; 
Επειδή ανάλογα με : 
► - τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του αποστολέα και του παραλήπτη (ηλικία, θέση, επάγγελμα, αξίωμα, μόρφωση, προσωπικότητα, συναισθήματα) - το σκοπό της επιστολής και το πότε γράφεται - τη σχέση μεταξύ του πομπού και του δέκτη αλλάζουν :
  1.το ύφος 2. η προσφώνηση 3. το θεματικό περιεχόμενο 4 η επιφώνηση 5η γλώσσα 
Ποια είναι τα μέρη μιας επιστολής; 
1. Το χωροχρονικό πλαίσιο αναφοράς (τόπος, ημερομηνία): 
Γράφεται στο πάνω δεξιό άκρο και περιλαμβάνει τον τόπο και το χρόνο κατά τον οποίο γράφεται η επιστολή: π.χ. Ιωάννινα, 14 Οκτωβρίου 2015. 
2. Η προσφώνηση: 
Αγαπημένη μου μητέρα, Αγαπητέ Αντρέα, Μαρία μου, Αξιότιμε κύριε, Κύριε Διευθυντή, Έντιμε κύριε Υπουργέ, Αγαπητή σύνταξη, ............................. 
3. Το περιεχόμενο της επιστολής 
• Πρόλογος: Aφορμή για τη σύνταξη της επιστολής και στόχος του επιστολογράφου. 
• Κύριο Μέρος:  Έκθεση ενός θέματος, ενός προβλήματος, ενός φαινομένου, μιας άποψης.  Απόδειξη με τη χρήση λογικών επιχειρημάτων, αποδεικτικών στοιχείων, διαπιστώσεων, παραδειγμάτων, μαρτυριών.  Απάντηση σε αντίθετες απόψεις. 
• Επίλογος: Σύντομη ανακεφαλαίωση κατά την οποία ο επιστολογράφος εκφράζει συμπερασματικά τις σκέψεις του και καλεί τον /την αποδέκτη της επιστολής να ευαισθητοποιηθεί και να δράσει. 
4. Η επιφώνηση: (ανάλογη με την προσφώνηση) Με αγάπη / με πολλή αγάπη Με εκτίμηση Με σεβασμό Μετά τιμής Φιλικά Με φιλικούς χαιρετισμούς Ευχαριστώ για τη φιλοξενία (για επιστολή στον τύπο) ............................. 
5. Η υπογραφή: Γεώργιος Γεωργίου (επίσημη επιστολή) Χαριτίνη (φιλική επιστολή)
Επικοινωνιακό πλαίσιο επίσημης επιστολής 
Εφόσον εμείς γνωρίζουμε την ταυτότητα του δέκτη, αλλά πιθανότατα αυτός δε μας γνωρίζει, ούτε έχουμε προσωπική σχέση μαζί του και εφόσον είναι ξεκάθαρος στο μυαλό μας ο σκοπός της επιστολής μας :  Αρχίζουμε την επιστολή αναφερόμενοι - στο ποιοι είμαστε - στο γιατί γράφουμε στο συγκεκριμένο πρόσωπο - στο θέμα ή / και στο στόχο μας
Χρησιμοποιούμε ύφος που - φανερώνει σεβασμό και εμπιστοσύνη - δείχνει ότι θεωρούμε το δέκτη της επιστολής μας ειδικό στο θέμα και κατά συνέπεια ότι είναι το πιο αρμόδιο πρόσωπο, για να δεχτεί την επιστολή μας - δεσμεύει το δέκτη να ανταποκριθεί στα αιτήματά μας
Κλείνουμε την επιστολή - αναμένοντας τη θετική του ανταπόκριση στα αιτήματά μας - βέβαιοι για το ενδιαφέρον του - αισιόδοξοι για τη στάση που θα κρατήσει - ελπίζοντας στα μέτρα που θα λάβει Επικοινωνιακό πλαίσιο φιλικής επιστολής
  Αρχίζουμε την επιστολή - κάνοντας εισαγωγή με φιλικές εκφράσεις - αναφέροντας το λόγο για τον οποίο γράφουμε
Χρησιμοποιούμε ύφος - που φανερώνει οικειότητα και εμπιστοσύνη - φιλικό και άνετο - ελεύθερο από τυπικότητες
 Κλείνουμε την επιστολή - αναμένοντας ανταπόκριση - βέβαιοι για το ενδιαφέρον του - ελπίζοντας στην απάντησή του
 Χρήσιμο λεξιλόγιο 
Α. Επίσημες επιστολές 
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε φράσεις όπως ακολούθως:
 Για να προκαλέσουμε τη θετική στάση του δέκτη
Απευθυνόμαστε σε σας - γιατί πιστεύουμε ότι είστε το πιο αρμόδιο άτομο… - ως Πρόεδρο του/της... - ως κύριο εκπρόσωπο του/της … - επειδή γνωρίζουμε ότι είστε ενεργό μέλος…  Εμπιστευόμαστε / εμπιστευόμενοι την υπευθυνότητα και το ήθος σας…  Επικαλούμαστε το ήθος και την εντιμότητά σας…  Επικαλούμαστε τις ιδιαίτερές σας ευαισθησίες στο ζήτημα … Γνωρίζοντας το ενδιαφέρον και τη μέχρι τώρα δράση σας στο χώρο …  Πιστεύοντας ότι διαθέτετε την απαραίτητη γνώση και εμπειρία…  Για να προβάλουμε τη δική μας θετική στάση  Ως νέοι της Ελλάδας/ ως μαθητές - ανήσυχοι για το μέλλον… - που ανησυχούμε… - που ενδιαφερόμαστε…  Μας προβληματίζει, μας ανησυχεί το γεγονός ότι ...  
Για να εκφράσουμε με ευγένεια τις εισηγήσεις ή τις διαμαρτυρίες μας 
Επιτρέψτε μας / θα θέλαμε / θα επιθυμούσαμε / αισθανόμαστε έντονη την ανάγκη / αισθανόμαστε ως χρέος μας… - να εκφράσουμε / να εισηγηθούμε... - να καταθέσουμε τις απόψεις μας / τις ενστάσεις μας / τις έντονες διαμαρτυρίες / τις διαφωνίες μας... - να καταδικάσουμε / να καταγγείλουμε τη στάση / το γεγονός ότι / το απαράδεκτο φαινόμενο... 
Για να συνδέσουμε τον πομπό με το δέκτη  
Θα θέλαμε να ενισχύσουμε τις προσπάθειές σας στον αγώνα...  Συμμεριζόμαστε την αγωνία σας, τις απόψεις σας, τις ανησυχίες σας…  Αντιλαμβανόμαστε τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεστε… Έχοντας πλήρη επίγνωση των δυσκολιών…  Είμαστε βέβαιοι πως συμφωνείτε μαζί μας…  
Για να κλείσουμε την επιστολή  
Αναμένουμε τη θετική σας ανταπόκριση…  Βέβαιοι/σίγουροι ότι θα ανταποκριθείτε …  Με την ελπίδα ότι θα…  Ευελπιστούμε ότι θα εισακουστεί το αίτημά μας…
Ενδεικτικοί πρόλογοι 
Κύριε διευθυντή, Ως νέος που κατοικώ στην περιοχή Χ, απευθύνομαι σε σας πιστεύοντας ότι είστε το πλέον αρμόδιο πρόσωπο, για να εκφράσω τις διαμαρτυρίες που σχετικά με τα συνεχή προβλήματα που παρουσιάζουν τους τελευταίους μήνες οι τηλεφωνικές γραμμές στην περιοχή αυτή. 

Αξιότιμοι Κύριοι, Ως νέοι πολίτες της Ελλάδας, που ενδιαφερόμαστε για τα κοινά, πήραμε την πρωτοβουλία να απευθυνθούμε σε σας, για να σας ενημερώσουμε για ένα σοβαρό οικολογικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας σχετικά με τη ρύπανση που προκλήθηκε πρόσφατα εξαιτίας....... Πιστεύοντας στο σοβαρό κοινωνικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ένας τόσο σημαντικός θεσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα θέλαμε να ζητήσουμε τη βοήθειά σας, ώστε να μπορέσει και η μικρή μας πατρίδα να αντιμετωπίσει τις συνέπειες αυτού του γεγονότος. 

Αγαπητοί φίλοι, Είμαστε μια ομάδα μαθητών του Γυμνασίου Χ που συνεργαζόμαστε για την έκδοση της εφημερίδας του σχολείου μας. Έφτασε στ’ αυτιά μας μια πληροφορία ότι η ομάδα σας έχει εκδώσει μια καταπληκτική εφημερίδα για το δικό σας σχολείο με πλούσιο περιεχόμενο και εξαιρετική εμφάνιση. Θέλουμε λοιπόν να σας ζητήσουμε, αν μπορείτε να μας βοηθήσετε να φτιάξουμε κι εμείς μια τόσο ‘έξυπνη‘ εφημερίδα 

Αξιότιμε κύριε, Θα ήθελα πρώτα απ’ όλα να σας ευχαριστήσω θερμά για τις πολύ χρήσιμες πληροφορίες που μου δώσατε σχετικά με το κέντρο κοινωνικής υποστήριξης το οποίο διευθύνετε. Επιτρέψτε μου να σας παρουσιάσω κάποιες προτάσεις μου, οι οποίες πιθανόν να βοηθήσουν στην καλύτερη εξυπηρέτηση των ατόμων που απευθύνονται στο κέντρο σας.

Αξιότιμε κύριε, Ως νέος που ενδιαφέρεται για τα προβλήματα των συμπολιτών του, παρατήρησα ότι η περιοχή μας δε διαθέτει κέντρο για άτομα με ειδικές ανάγκες. Γι’ αυτό θεωρώ χρέος μου να σας απευθύνω αυτή την επιστολή, με σκοπό να σας προτείνω την ίδρυση ενός τέτοιου κέντρου, που πιστεύω ότι είναι απαραίτητο, γιατί θα προσφέρει πολλά στους συνανθρώπους μας που χρειάζονται ειδική φροντίδα.
ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ:http://entaxei.weebly.com/uploads/2/9/0/2/29028707/%CE%95%CE%A0%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%9B%CE%97.pdf

Πέμπτη 3 Μαΐου 2018

Ο Ευριπίδης, η τραγωδία, και οι Σπουδές Φύλου

Στο κείμενο που ακολουθεί κατατίθενται θεωρητικές κυρίως σκέψεις, που έχουν σκοπό να συμβάλουν στην απάντηση μιας σειράς δύσκολων αλλά κρίσιμων ερωτημάτων για το αρχαίο ελληνικό θέατρο και ειδικά την τραγωδία:
  • γιατί απασχολεί τόσο πολύ την τραγωδία η γυναικεία μορφή, τη στιγμή που στη σύγχρονη αθηναϊκή κοινωνία του 5ου αι. π.Χ. η γυναίκα δείχνει περιθωριοποιημένη;
  • για ποιο λόγο ειδικά ο Ευριπίδης επιμένει τόσο σε γυναικείες προσωπικότητες ακραίες, αντιφατικές, “άβολες”, ενίοτε ακόμη και αποκρουστικές;
  • Είναι τελικά η τραγωδία, του Ευριπίδη συγκεκριμένα, “μισογυνική”;
  • Ή μήπως είναι το αντίθετο, τρόπον τινά “φεμινιστική”;

Είναι γεγονός ότι στην αρχαία ελληνική σκηνήγια την οποία γράφουν άνδρες, στην οποία παίζουν άνδρες και την οποία παρακολουθούν άνδρες κατά συντριπτική πλειοψηφία (αν όχι αποκλειστικά), η γυναίκα κατέχει δυσανάλογα σπουδαία θέση.
Στον Ευριπίδη ειδικά, η γυναίκα – ο τύπος της προκλητικά δυναµικής και ανεξάρτητης θηλυκής μορφής, όπως η Φαίδρα,  η Εκάβη, η Μήδεια, η Μελανίππη κτλ – φαίνεται να κυριαρχεί. Οι ανεκδοτολογικές αιτιάσεις για τον «µισογυνισµό» του Ευριπίδη, άλλωστε, δεν είναι τίποτε άλλο παρά µεταµορφωµένες κριτικές τοποθετήσεις για τη θέση και τη φύση της γυναίκας στοέργο του.

Τόσο παράξενες, ανατρεπτικές αλλά και αναμφίβολα γοητευτικές φαίνονταν οι γυναίκες του Ευριπίδη στο σύγχρονό τους κοινό, που η μεν βιογραφική παράδοση, η οποία εκπηγάζει μάλλον από τις Θεσμοφοριάζουσες του Αριστοφάνη, τις θέλει να σκοτώνουν τον δημιουργό τους από αγανάκτηση για τις “συκοφαντίες” που δέχονται, ο δε Αριστοτέλης στην Ποιητική (1454α) χρησιμοποιεί κάποιες από αυτές, συγκεκριμένα τη Μελανίππη και την περίφημη ρήση της, ως παραδείγματα ἤθους ἀπρεποῦς καὶ μὴ ἁρμόττοντος! Δεν πρέπει να µας κάνει εντύπωση, όμως, η προβολή της γυναίκας στο αρχαίο ελληνικό θέατρογια τους αρχαίουςΈλληνεςόπως και για τις πλείστες παραδοσιακές, προνεωτερικές κοινωνίεςη διαπραγµάτευση τηςετερότητας ήταν µέθοδος προσδιορισµού της ταυτότητας εκτου αντιθέτου.

Στην Αθήνα του 5ου αι., η σηµασία της γυναίκας ως κοινωνικού παράγοντα ήταν τόσο µεγάλη όσο η συµµετοχή της στα κοινά ήταν περιορισµένη. Η τραγωδία, ειδικά του Ευριπίδη, χρησιµοποιεί τη γυναικεία µορφή, για να εξερευνήσει τα όρια και τις ανομολόγητες προκαταλήψεις της επίσημης πατριαρχικής κρατικής ιδεολογίαςτον τρόπο µε τον οποίο ένα ολόκληρο ιδεολογικό σύστημα περιβάλλει το Θηλυκό με εξιδανικείσεις και ταμπού, με σκοπό τον έλεγχο και την «προστασία» του ως δοχείου νόµιµης και γνήσιας αναπαραγωγής του πολιτικού σώµατος.

Ο ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑΙΑ

Η φεµινιστική κριτική συνέβαλε τα µέγιστα στην ανάδειξη της κοινωνικής θέσης της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα και στη µελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η µελέτη αυτή είναι ιδιαιτέρως δυσχερής, από τη στιγμή που το κυρίαρχο ιδεώδες της σιγῆς και της αφάνειας των γυναικών οδήγησε σχεδόν στην έκλειψη της αρχαίας ελληνικής θηλυκής φωνής.
Στη δηµόσια σφαίρα οι Αθηναίες γυναίκες εκπροσωπούνται από τους άνδρες κυρίους τους. Ελάχιστα λογοτεχνικά έργα γραµµένα από γυναίκες σώζονται, κι αυτά δεν γράφτηκαν από Αθηναίες (Σαπφώ, Ήριννα, Νοσσίς κτλ). Κάθε λογοτεχνικό έργο που παρουσιάζει γυναίκες το κάνει στο πλαίσιο των συµβάσεών του και για τους δικούς του ιδιαίτερους λόγους. Κανένα λογοτεχνικό ή άλλο έργο, ούτως ή άλλως, δεν έχει σκοπό να αποδώσει τη ζωή των γυναικών: όσες πληροφορίες δίδονται προκύπτουν έµµεσα.
O φεµινισµός αποκάλυψε µια πολύ ζοφερή εικόνα για την κοινωνική θέση της Αθηναίας. Η Αθηναία γυναίκα:
  • Δεν δικαιούται να κατέχει περιουσία παρά µόνο εµµέσως (προίκα)
  • Δεν συµµετέχει στη διοίκηση της πόλης (Εκκλησία του Δήµου, αξιώµατα, δικαστήρια).
  • Δεν έχει δηµόσια φωνή, εφόσον εκπροσωπείται παντα από τον κύριόν της.Εν ολίγοις, δίνει την εντύπωση ότι δεν διαφέρει πολύ από τους δούλους. Αυτό όμως είναι η μισή αλήθεια. Η Αθηναία μπορεί μεν να θεωρείται «καταπιεσµένη» και «υποταγµένη» µε τα κριτήρια του 20ου αιώνα· η θέση και η σηµασία της όµως στην αθηναϊκή πόλη- κράτος ήταν τεράστια.
    • Η Αθηναία εγγυάται τη γνήσια και νόµιµη αναπαραγωγή του πολιτικού σώµατος: κανείς δεν λογαριαζόταν Αθηναίος πολίτης αν δεν καταγόταν ἐκ δυοῖν ἀστοῖν, δηλαδή αν και οι δύο γονείς του δεν ήταν Αθηναίοι πολίτες. Η «ιδιωτική» δραστηριότητα της τεκνοποιίας και της διεύθυνσης του οίκου είχε τεράστια δηµόσια και δη πολιτική σηµασία!
    • Η Αθηναία συµµετέχει ενεργά στη θρησκευτική ζωή της πόλης, ιδιαίτερα (και πολλές φορές κατ᾽ αποκλειστικότητα) σε τελετουργίες γονιµότητας (Αλώα, Σκίρα, Θεσµοφόρια, κλπ), δηλαδή σε τελετές κυρίως για τη Δήμητρα, τον Διόνυσο και την Αφροδίτη, καθώς και σε τελετουργίες µετάβασης (γάµος, κηδεία) και προστασίας της οικογένειας Ήρα, Εστία). Η γυναίκα δηλαδή μεσιτεύει προς τη θεότητα, για να εξασφαλιστεί, ουσιαστικά, η διαιώνιση της ζωής και της ευηµερίας. Ο ρόλος της είναι κυριολεκτικά ζωτικός.
    Πρέπει λοιπόν να αντιληφθούµε τη θέση της γυναίκας στην αρχαία Αθήνα µε αρχαιοελληνικούςκαι όχι µε σύγχρονους όρουςη «καταπίεση» της γυναίκαςιδιαίτερα ο έλεγχος τηςσεξουαλικότητάς τηςαπηχεί την αγωνιώδη ανδρική προσπάθεια να ΠΕΡΙΦΡΟΥΡΗΘΕΙ ΤΟΘΗΛΥΚΟακριβώς εξαιτίας της ΣΗΜΑΣΙΑΣ τουη γυναίκα αποτελεί θεµελιώδη προϋπόθεση γιατη salus publica.

    Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ

    Οι τραγωδικές γυναίκες “παίζουν στο γήπεδο” των ανδρών και απηχούν ανδρικές αγωνίες.Θυµηθείτε την «επικίνδυνη γυναικεία µορφή» που είδαµε στις Τραχίνιες, το Θηλυκό που παγιδεύει το Αρσενικό (αλλά και που συµπαρασύρεται το ίδιο στη δίνη που προκαλείται) εξαιτίας του ακαταµάχητου σεξουαλικού µαγνητισµού που εκπέµπει ή/και εξαιτίας της ἀκρασίας που το χαρακτηρίζει, για να ανακαλέσουμε έναν αριστοτελικό όρο, της αδυναµίας της να ελέγξει τις άλογές της ορμές.
    Ακόµα και η ανατοµία του γυναικείου σώµατος προσλαµβάνεται και κωδικοποιείται ως αξία µέσα από πολιτισµικά φίλτρα, τα οποία παρέχει η ανδρική κρατούσα τάξη: η εικόνα του γυναικείου σώµατος στην κοινωνία όσο και στη λογοτεχνία είναι προϊόν ανδρικών φαντασιώσεων και επιθυµιών.
    Η ίδια η γλώσσα (οι πλείστες γλώσσες) είναι διαποτισµένη µε τον ανδρικό κώδικα αξιών, απέναντι στον οποίο οι γυναίκες είναι υποχρεωµένες να τοποθετηθούν. Για τον φεµινισµό, η γλώσσα είναι µέρος της πολιτικής διεργασίας για την καταπίεση των γυναικών. Το συγκεκριµένο, η επικυριαρχία των ανδρών στον ίδιο τον γλωσσικό κώδικα, υπήρξε κεντρικό ζήτηµα του φεµινισµού (παράθεμα από (Schmitz,180):
    «πώς µπορούν οι γυναίκες να εκφραστούν πραγµατικά µε µια γλώσσα που τους είναι θεµελιωδώς ξένη και που κυριαρχείται ολοκληρωτικά από την ανδρική οπτική γωνία;»
    Το πρόβληµα αυτό γίνεται οξύτερο στη λογοτεχνία και ακόµη πιο ορατό στο θέατρο, όταν δεν µιλάµε πια για γνήσιο γυναικείο λόγο, αλλά για αναπαράσταση του γυναικείου λόγου από άνδρες δραµατουργούς και άνδρες ηθοποιούς ενώπιον ενός κοινού ανδρικού κατά συντριπτική πλειοψηφία.
    Ο ίδιος ο Ευριπίδης στη Μήδεια, στην αντιστροφή του Α΄ Στασίµου (421-9), αναγνωρίζει το γεγονός ότι από τη λογοτεχνία απουσιάζει η γυναικεία φωνή, όταν παρουσιάζει τον χορό των Κορινθίων γυναικών να σχολιάζει:
    µοῦσαι δὲ παλαιγενέων λήξουσ΄ ἀοιδῶν
    τὰν ἐµὰν ὑµνεῦσαι ἀπιστοσύναν.
    οὐ γὰρ ἐν ἁµετέρᾳ γνώµᾳ λύρας
    ὤπασε θέσπιν ἀοιδὰν
    Φοῖβος͵ ἁγήτωρ µελέων· ἐπεὶ ἀντάχησ΄ ἂν ὕµνον
    ἀρσένων γέννᾳ.
    Η ενδοσκοπική, αυτογνωστική λειτουργία, λοιπόν, της τραγωδίας απογειώνεται στην περίπτωση της εξέτασης του αθηναϊκού συστήµατος των φύλων. Μιλάµε βέβαια για το «σύστηµα των φύλων», για να τονίσουµε ότι οι σχέσεις ανδρών και γυναικών δεν ενδιαφέρουν την τραγωδία αυτές καθαυτές. Εντάσσονται, όπως είπαµε, στο πλαίσιο ευρύτερων εξερευνήσεων, όπως π.χ. η σχέση της ιδιωτικής και της δηµόσιας σφαίρας ή, ακόµη ευρύτερα, η ίδια η έµφυλη άρθρωση της αθηναϊκής δηµοκρατίας.
    ΠΡΟΣΕΞΤΕ, ΟΜΩΣ: ακόµη και όταν µιλά για γυναίκες, ακόµη και όταν διερωτάται για τα δύο µέτρα και δύο σταθµά, για τους αποκλεισµούς και για τις ανισότητες της δηµοκρατίας, για τη θέση των «ηρωικών αξιών» και της παραδοσιακής ηθικής του quid pro quo σε µια ευνοµούµενη κοινωνία, η τραγωδία του Ευριπίδη ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΠ´ ΟΥΔΕΝΙ ΕΙΔΟΣ ΠΡΩΤΟ-ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΟΥ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟΥ.
    Παραµένει:
    (α) ανδρική διεργασία, µέσο διαπραγµάτευσης της ανδρικής ταυτότητας και όχι σάλπισµα για κοινωνική απελευθέρωση των γυναικών·
    (β) τραγικό θέατρο, δηλαδή έργο τέχνης που αρέσκεται στη διαλεκτική των αντιθέτων, επομένως φροντίζει να διευρύνει το χάσμα που διαχωρίζει τους συγκρουόμενους πόλους
  •  δικτυογραφία:.https://antonispetrides.wordpress.com/2013/01/12/euripides_gender/